جنگنده سنگین وزن برتری هوائی F-14 Tomcat برای بیش از 45 سال است که بعنوان جنگنده برگزیده نیروی هوائی ایران در حال خدمت است . در اواسط دهه 1970 تعداد 79 فروند از این جنگنده توسط ایران از ایالات متحده آمریکا دریافت شد تا با جنگنده رهگیری های پیشرفته MiG-25 Foxbat که توسط اتحاد جماهیر شوروی سابق در مرزهای شمالی آن کشور مستقر شده بودند مقابله نمایند. جنگنده F-14 سنگین ترین و درعین حال پر هزینه ترین جنگنده آمریکائی در زمان خودش محسوب می شد که بسیاری از متحدان آمریکا قادر به خریداری آن نبودند و به جای آن به خرید جنگنده هایی مانند F-5E, F-16 و F-15 که قیمت خرید و هزینه نگهداری آنها بمراتب ارزانتر بود اقدام می کردند. ایران تنها مشتری خارجی این هواپیما بود که با توجه به گستردگی مرزهای آن کشور ، در اختیار گرفتن این جنگنده با توجه به سامانه های پیشرفته و نیز مجهز بودن به موشک های هوا به هوا با بیشترین برد در میان جنگنده های غربی ، گزینه بسیار مناسبی برای آن کشور به شمار می رفت. در جریان جنگ ایران و عراق تامکت ها اثبات کردند که جنگنده های بسیار قابل اعتمادی هستند و در میان تمام سامانه های دفاعی ایران بیشترین آمار سرنگونی جنگنده های عراقی را با رقم 160 فروند در مقابل تنها سه فروند تلفات به خود اختصاص داده اند .
[External Link Removed for Guests]
تامکت ، جنگنده سنگین ایرانی
تامکت ، جنگنده سنگین ایرانی
گزارشات زیادی در دست است که نشان می دهد ایران در نظر دارد تا برای مدرنیزه کردن ناوگان سالخورده نیروی هوائی خود اقدام به خرید هواپیمای جنگنده جدید بنماید که در این میان جنگنده نسل 4++ سبک وزن چینی J-10C بعنوان کاندیدای اصلی به شمار می رود . به دلایل متعددی همچون تولید انبوه بیش از 200 فروند در مدت سه سال که به نوبه خود بیانگر کفایت خطوط تولید و کم هزینه بودن این هواپیماست ، به نظر می رسد که این جنگنده از گونه های مشابه روسی برای ایران مطلوبتر باشد . این هواپیما از سامانه ها و حسگرهای الکترونیک پیشرفته تر، تعمیر و نگهداشت ساده تر و نیز دسترسی به موشک هوا به هوای PL-15 با کارآمدی بالا برخوردار است . اگرچه در اکتبر سال 2020 تحریم های تسلیحاتی وضع شده سازمان ملل بر ایران برداشه شد ، اما توانائی ایران برای حتی سفارش یک یگان 32 فروندی J-10C به سختی قابل پذیرش است . با اینکه پیش بینی می شود وضعیت اقتصادی ایران در سالهای آتی بهبود یابد اما دریافت جنگنده J-10C هنوز در حد یک احتمال است .
[External Link Removed for Guests]
J-10C ، جنگنده چینی نسل 4++
J- J-10C '4++ Generation' FighterJ-10C ، جنگنده چینی نسل 4++
اگر جنگنده J-10C به نیروی هوائی ایران پیوست در آنصورت سئوالاتی را در مورد اینکه از بین این جنگنده و تامکت کدامیک قویتر است برخواهد انگیخت . جنگنده F-14 اگرچه سالخورده است اما بعنوان یک جنگنده بسیار برگزیده و سطح بالا که حتی ارتش امریکا نیز برای دریافت آن محدودیت داشت طراحی شده بود و از آن زمان تا کنون توسط کارشناسان ایرانی با یکپارچه سازی حسگرها و سامانه های الکترونیک جدید و تسلیحات بومی مانند موشک هوا به هوای فکور 90 به صورت گسترده ای مورد بهینه سازی قرار گرفته است . درمقابل جنگنده J-10C بعنوان یک جنگنده سبک وزن و کم هزینه طراحی شده که بعنوان مکمل جنگنده های مدرن چینی مانند J-20 و نیز J-16 عمل می کند . در نهایت جنگنده چینی از یک موتور ، یک رادار به مراتب کوچکتر و میزان سوخت کمتری در مقایسه با جنگنده بزرگتری همانند F-14 که از دو موتور بهره می برد برخوردار است . این اختلافات از دیدگاه وزنی می تواند تا اندازه ای اختلاف سنی زیاد بین دو جنگنده را جبران کند.
[External Link Removed for Guests]
جنگنده F-14 و موشک های AIM-54
جنگنده F-14 و موشک های AIM-54
جنگنده تامکت یکی از بزرگترین رادارهای مورد استفاده در نبردهای هوائی را در خود جای داده که از آن زمان تا کنون توسط ایران به صورت قابل توجهی بهینه سازی شده است . میزان هشدار منطقه ای که توسط این رادار فراهم می شود باندازه رادار به مراتب کوچکتر و در عین حال به مراتب پیشرفته تر چینی جنگنده J-10C ارزیابی می شود . ضمن آنکه رادار چینی AESA با توانائی های بالای خود قادر است تا با سرعت بیشتری هدف خود را اسکن نموده و به طور همزمان اهداف بیشتری را ردیابی نماید و آسیب پذیری کمتری هم نسبت به اخلالگرهای الکترونیکی داشته باشد . جنگنده J-10C نه تنها مجهز به تجهیزات حسگر بهتری است ، بلکه به دلیل اندازه کوچکتر و نیز بکارگیری فن آوری رادارگریزی سختی می توان آن را ردیابی نمود. اینها مزایایی است که جنگنده چینی را با مزیت مداومت پروازی بیشتر ، و به همان اندازه قدرت مانور بیشتر و بالاتر بودن نسبت رانش و به وزن در مقایسه با F-14 برتر می سازد . جنگنده J-10C نه تنها قادر به عملیات در ارتفاعات بالاتر است ، بلکه مخصوصا زمانی که با موتورهای بردار رانش مجهز شود به مراتب مانور پذیرتر خواهد بود. قدرت مانور F-14 خیلی بالا نیست هرچند که بالهای متغیر آن می تواند نرخ بازگشت سریعتری را نسبت به سایر جنگنده های آمریکائی هم دوره خودش فراهم کند.
[External Link Removed for Guests]
J-10C ، جنگنده چینی نسل 4++
J-10C ، جنگنده چینی نسل 4++
با نگاهی به نوع تسلیحاتی که هم اکنون F-14 به آن مجهز است در می یابیم که سلاح اصلی این جنگنده موشک فکور 90 است که با بردی بین 250 الی 300 کیلومتر و سرعتی در حدود 5 ماخ ، طولانی ترین برد را در منطقه خاورمیانه به خود اختصاص داده است . این موشک بر مبنای موشک آمریکائی موسوم به AIM-54 Phoenix ساخته شده و اگرچه برای انهدام اهدافی مانند بمب افکن های سنگین ایده آل به نظر میرسد اما در جنگ ایران و عراق در دهه 1980 نشان داد که از توانائی بالائی برای انهدام هواپیماهای جنگنده نیز برخوردار است . در مقابل ، موشک PL-15 از طراحی به مراتب پیچیده تری برخوردار است و تقریبا برد آن نیز با موشک AIM-54 یکی است اما اندازه آن کوچکتر و وزن آن نیز سبک تر است و به همین دلیل می تواند توسط هواپیمایی با جثه ای متوسط حمل شود. علاوه بر آن موشک PL-15 از یک رادار هدایتگر پیشرفته بهره می برد و احتمالا از سامانه های پادکار الکترونیک برتر و در نتیجه دقت بهتری برخوردار است . همچنین جنگنده J-10C قادر است تا اطلاعات را با نزدیکترین یگان پروازی از طریق لینک پیشرفته انتقال داده ها به اشتراک بگذارد تا بتواند از تسلیحات خود به شکل موثرتری استفاده کند – در حالیکه تامکت فاقد این توانائی است .
90 Air to Air Missile
[External Link Removed for Guests]
موشک هوا به هوای فکور 90 - ساخت ایران
موشک هوا به هوای فکور 90 - ساخت ایران
فراتر از موضوع برد موشک ها ، گفته شده که جنگنده J-10C در مورد حمل گونه های دیگر مهمات برتری دارد . این جنگنده در انجام ماموریت های ضربتی به مراتب برتر از F-14 برتر است و می تواند از موشک کروز YJ-91 که دارای سرعت زیاد 3 ماخ است برای سرکوب پدافند هوائی دشمن استفاده کند . در مقابل ، F-14 از چنین سلاحی برخوردار نیست تا بتواند با سامانه های ناوبری قدیمی آن که متخصص در نبردهای هوائی است یکپارچه شود . بنابراین توانائی تامکت در انجام چنین ماموریت ضربتی بسیار محدود باقی خواهد ماند. همچنین جنگنده J-10C از مزیت نمایشگرهای سربالا و نیز سایت های نصب شده بر روی کلاه خلبان بهره می برد که به آن امکان استفاده از موشک های هوا به هوای برد کوتاه PL-10 برای درگیری های نزدیک را می دهد که این موشک یکی از خطرناکترین تسلیحات برای اینگونه درگیری های نزدیک به شمار می رود در حالیکه F-14 مجهز به تسلیحات بسیار قدیمی برای انجام نبردهای نزدیک هوائی است و در این زمینه توسط جنگنده چینی به راحتی پشت سر گذاشته می شود .
[External Link Removed for Guests]
جنگنده J-10C مجهز به موشک های PL-10C و YJ-93
جنگنده J-10C مجهز به موشک های PL-10C و YJ-93
با این حال تامکت هنوز از برخی مزایا در انجام پروازهای عملیاتی برخوردار است بدین مفهوم که شعاع عملیاتی گسترده تر سبب پوشش مناطق وسیع تر و مداومت پروازی بیشتر که باعث حمل تسلیحات بیشتر در فواصل دورتر می باشد . این دو مورد ، از ویژگی های هر جنگنده سنگین وزن است . حتی با صرفنظر از فرسودگی ناشی از دهه ها استفاده ، اندازه بزرگ F-14 و تکنیک های قدیمی بکار رفته در ساخت این جنگنده باعث شده که هزینه های نگهداری آن بشدت بالا برود ... و همین موضوع هم به نوبه خود نه تنها سبب افزایش هزینه های پرواز می شود ، بلکه تعداد سورتی های پروازی را هم کاهش می دهد و به آن معنی است که در شرایط جنگی ، تامکت باید به ازای هر ساعت پرواز ساعات بیشتری را روی زمین سپری کند ... یعنی ساعاتی بیشتر از آنچه که J-10C نیازمند است . بنا به گزارشات ، این امر مهمترین عاملی بود که نیروی دریائی ایالات متحده را بر آن داشت تا تامکت های خود را در پایان جنگ سرد زودتر از مدت برنامه ریزی شده از رده خارج سازد ، با وجود آنکه برخی از این هواپیماها عمرشان حتی کمتر از 15 سال بود. شکایت خلبانان ایرانی از موتورهای F-14 موسوم به TF-30 بدلیل بی اعتمادی به این موتورها سبب شد تا نیروی دریائی آمریکا موتورهای تامکت های خود را با گونه به مراتب قابل اعتمادتر و پرقدرت تر موسوم به F110 جایگزین نماید . موتور پیشرانه WS-10B جنگنده J-10C چنین مواردی را نشان نمی دهد هر چند گونه سلف آن یعنی WS-10A دارای مشکلاتی بود.
[External Link Removed for Guests]
جنگنده F-14 تامکت نیروی هوائی ایران
جنگنده F-14 تامکت نیروی هوائی ایران
رویهمرفته ، جنگنده های J-10C و تامکت می توانند در نبرد هوائی به خوبی با یکدیگر جفت شوند هرچند باید دید که بهینه سازی های انجام شده توسط ایران بر روی F-14 تا چه حد موثر بوده است . البته کمترین ابهام در مورد اینکه از بین این دو ، جنگنده J-10C هواپیمایی است چند کاره و بدرد بخورتر است وجود دارد ضمن آنکه بدلیل سادگی در تعمیر و نگهداری ، دارای حاشیه هزینه های بسیار کمتری است . برخورداری جنگنده J-10C از سامانه های الکترونیکی به مراتب پیشرفته تر به آن معنی است که این جنگنده در محیط های جنگی بسیار آشفته و پرتهدید به مراتب کارآمدتر عمل می کند . ضمن آنکه این جنگنده از معدود جنگنده هائی است که رادار موسوم به AESA هم بر روی دماغه جنگنده و هم بر روی موشک های هوا به هوای آن نصب گردیده و آن را به بهترین وجه از اقدامات اخلال الکترونیکی دشمن مصون می سازد. اما ممکن است F-14 برای انجام نقش های خاص مثل انجام گشت های هوائی در مناطق گسترده تر ، رهگیری هواپیماهای بزرگ دشمن در فواصل دور مانند بمب افکن ها ، تانکرهای سوخترسانی و آواکس ها با وجود موشک فکور 90 خیلی بهتر تجهیز شده باشد . به نظر نمی رسد که با وجود جنگنده های قدیمی تر F-4E و F-5E ، ایران تمایلی به جایگزینی تامکت های خود با ورود جنگنده چینی J-10C داشته باشد . بنابراین اقدام ایران در بدست آوردن جنگنده J-10C سبب می شود تا به عقیده کارشناسان ، این جنگنده در کنار تامکت های آمریکایی در نقش بسیار حساس دفاع هوائی بکار گرفته شود .
توضیحات مترجم : این مقاله را حدود 4 سال پیش ترجمه کردم ولی مجالی برای آپلود آن نیافتم . شاید از این جهت که خریداری جتهای جنگنده چینی J-10C در آن زمان مخصوصا با سوابق نه چندان درخشان جنگنده F-7 و نیز مقایسه آن برای جایگزینی با تامکتهای سالخورده برای عده ای قابل پذیرش نبود و بحثهایی را به دنبال داشت . اما با گذشت ایام و بروز حوادث و درگیری نظامی مستقیم بین ایران و اسراییل ، به نظر می رسد اکنون بهترین زمان برای ارسال چنین پستی درانجمن باشد خاصه آنکه بحث خرید جنگنده چینی J-10 توسط ایران نیز بسیارداغ است . سلامت باشید .
